Βιταμίνες, Ιχνοστοιχεία, Συμπληρώματα Διατροφής & Δρόγες - Τόμος Β
Σκουρολιάκου Μαρία
Βιταμίνες
Οι βιταμίνες είναι οργανικές ουσίες οι οποίες βρίσκονται σε μικρές ποσότητες στα τρόφιμα. Είναι απαραίτητες στον άνθρωπο για τη φυσιολογική σωματική, ψυχική ανάπτυξη και αναπαραγωγή, δεδομένου ότι το σώμα είτε δεν μπορεί να τις συνθέσει καθόλου, είτε τις συνθέτει σε ανεπαρκείς ποσότητες και κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σε περίπτωση έλλειψής τους προκαλείται χαρακτηριστικό σύμπτωμα το οποίο υποχωρεί μετά από τη χορήγησή τους.
Ιχνοστοιχεία
Ο ρόλος των ιχνοστοιχείων στη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ανόργανα στοιχεία, των οποίων η παρουσία σε ελάχιστο ποσό είναι απαραίτητη. Τα στοιχεία αυτά είναι ο ψευδάργυρος, ο χαλκός, ο μόλυβδος, το κάδμιο, το χρώμιο, το κοβάλτιο, το νικέλιο κ.ά. Από αυτά τα σημαντικότερα είναι ο ψευδάργυρος και ο χαλκός, αφού η έλλειψή τους προκαλεί ορισμένες παθολογικές καταστάσεις.
Η βιολογική σημασία του ψευδαργύρου γίνεται φανερή από το γεγονός ότι η παρουσία του είναι απαραίτητη για την κανονική λειτουργία 40 περίπου ενζύμων, πολλά από τα οποία συμμετέχουν στο μεταβολισμό των νουκλεϊνικών οξέων και τη σύνθεση των πρωτεϊνών. Η έλλειψη ψευδαργύρου στα βρέφη προκαλεί ανορεξία και στα μεγαλύτερα παιδιά αλλοτριοφαγία (pica) και καθυστέρηση στην εμφάνιση της ήβης. Ο χαλκός είναι απαραίτητος για τη λειτουργία των οξειδωτικών ενζύμων, την απορρόφηση του σιδήρου, την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων και τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης. Η έλλειψή του είναι δυνατόν να προκαλέσει υπόχρωμη αναιμία, που δεν βελτιώνεται με τη χορήγηση σιδήρου, ουδετεροπενία και οστεοπόρωση.
Συμπληρώματα Διατροφής
Το συμπλήρωμα διατροφής, λοιπόν, ορίζεται ως προϊόν τροφής, προστιθέμενο στη συνολική διατροφή, το οποίο περιέχει τουλάχιστον ένα από τα εξής συστατικά: βιταμίνες, ανόργανα συστατικά, βότανα, αμινοξέα, μεταβολίτες, αποστάγματα ή συνδυασμό οποιωνδήποτε από τα παραπάνω συστατικά. Πρέπει να τονισθεί εδώ ότι ένα συμπλήρωμα δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως συμβατική τροφή που μπορεί να αντικαταστήσει ένα φυσιολογικό γεύμα. Έτσι τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να περιέχουν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, ανόργανα συστατικά, αμινοξέα, αλλά επίσης και άλλες μη απαραίτητες ουσίες.
Δρόγες
Δρόγες είναι τα φάρμακα που προέρχονται από τη φύση και ονομάζονται επίσης και απλά φάρμακα. Οι δρόγες προέρχονται από το ορυκτό, ζωικό και κυρίως το φυτικό βασίλειο. Δρόγη ονομάζεται κάθε φυσικό προιόν που μπορεί να χρησιμποποιηθεί σα φάρμακο ή σα πηγή φαρμάκων και η αντίστοιχη επιστήμη που μελετά τις δρόγες και τη δράση τους λέγεται Φαρμακογνωσία. Η λέξη δρόγη στα γαλλικά έχει την έννοια του ναρκωτικού (drogue), ενώ στα αγγλικά έχει την έννοια του φαρμάκου γενικώς (drug).